Xem thêm >>>> Văn hóa tăm Sauna ở Hàn Quốc
Nguyên liệu trong từng chén trà Hàn Quốc
Sự khác biệt trong từng tách trà trước tiên được quyết định bởi nguyên liệu pha chế tách trà đó. Nếu như trà đạo Nhật Bản dùng bột trà xanh (matcha) thì ở Hàn Quốc lại dùng toàn bộ lá trà xanh (Jakseol-cha). Chất lượng của lá trà phụ thuộc vào thời gian hái. Vì thế mà ở Hàn Quốc có tới bốn mùa trà với mỗi loại trà khác nhau cho hương vị khác nhau và đi kém với giá trị khác nhau. Mùa trà đầu tiên gọi là Gok-u bắt đầu vào ngày 20 tháng 4 hàng năm, đây là mùa trà cho loại trà thượng hạng với những lá trà non đầu tiên. Loại trà mùa đầu tiên này gọi là trà U-jeon. Mùa trà thứ hai là Sea-jak bắt đầu vào khoảng 5 tháng 5 hàng năm, lá trà hái sau vài tuần thôi nhưng cũng cho hương vị khác hẳn so với mùa trà đầu. Mùa trà thứ ba Jung-jak thì lá trà sẽ già và to hơn. Mùa trà cuối cùng trong năm, là Dea-jak cho loại trà kém nhất, tương đồng với giá cả thấp nhất.
Ngày nay người Hàn Quốc có dùng trà xanh ướp các hương khác nhau như hương quế, hương hoa cúc, … bên cạnh đó còn có trà sâm.
Đặc trưng dụng cụ pha trà Hàn Quốc
Một bộ pha trà cơ bản của người Hàn Quốc bao gồm khay trà với ấm trà, từ 3 tới 5 chén trà, một bát để làm nguội trà. Trong bộ đồ trà có các loại chén như: chén tống – dùng để rót trà ra cho đều, chén quân – chén bé hơn dùng để uống trà. Không thể thiếu trong bộ đồ pha trà đó là hũ đựng trà và dụng cụ lấy trà. Người Hàn Quốc thường đựng trà trong những hũ trà làm bằng đất sét nặn và phải được tráng men trong lò đốt bằng củi. Trà được xúc ra bằng một thìa gỗ có cán dài.
Chất liệu chủ yếu của các trà cụ là gốm sứ và kim loại với các kiểu dáng đơn giản nhưng thanh thoát, phản ánh sự gắn kết hài hòa với thiên nhiên. Tuy nhiên nổi bật hơn cả vẫn là những trà cụ làm bằng gốm tráng men mà đến nay người ta vẫn ưa dùng tạo thành một phong cách gốm riêng biệt của người Hàn Quốc gọi là phong cách gốm Hagi.
Việc sử dụng những tách trà này ra sao cũng là cả một nghệ thuật của các nghệ nhân trà Hàn Quốc. Tùy thuộc vào từng mùa trong năm mà nghệ nhân trà dùng các chất liệu trà cụ khác nhau. Trà cụ mùa hè gồm những bát kiểu katade có miệng rộng để nước trà nóng mau nguội. Vào mùa thu và mùa đông kiểu bát irabo giữ được nhiệt của nước trà được sử dụng vì người thưởng trà cần uống một tách trà nóng.
Tiêu chí đánh giá trà cụ của người Hàn Quốc chủ yếu dựa vào mẫu mã, đường nét, màu sắc và cảm xúc của người nghệ nhân.
Nghệ thuật pha trà của người Hàn Quốc
Không giống như ở Nhật Bản hay Trung Quốc, người Hàn Quốc dùng nước nóng chưa đến nhiệt độ sôi (khoảng 70-80°C) để pha trà. Đối với lượng trà và thời gian pha trà có sự tương tác, càng nhiều trà thì thời gian pha trà càng ngắn. Đặc biệt trong trà đạo Hàn Quốc rất chú trọng đến chất lượng nước pha trà. Những nghệ nhân pha trà hay những người thưởng trà thường dùng nước trên núi vào mùa xuân để có hương vị ngon nhất.
Đọc thêm >>> Rượu Soju Hàn Quốc
Nguyên tắc thưởng trà truyền thống của Hàn Quốc
Khi khách vào thưởng trà thì ngồi cách xa bàn trà, chủ nhà sẽ pha trà và rót vào từng chén trà, đặt vào một khay gỗ nhỏ và đưa tới từng vị khách. Khi trà của khách hết chủ nhà sẽ rót trà lần hai. Nước trà lần hai sẽ không còn đậm vị như lần một. Đặc biệt, trong thời gian thưởng trà, chủ nhà chỉ rót 2 lần trà cho khách. Hiện nay, nghi thức thưởng trà đã bớt nguyên tắc hơn, người ta thưởng trà thoải mái và thân thiết hơn, không cần phải ngồi xa bàn trà. Tuy nhiên các nghi thức truyền thống vẫn được duy trì trong những nghi lễ quan trọng.
Theo quan niệm của người Hàn Quốc, cách pha trà thể hiện tâm thái của người pha trà. Người pha trà ngồi giữa bàn trà thật thoải mái, tập trung tâm ý vào việc pha trà sao cho người khách cảm nhận được thành ý của mình. Trước khi uống trà người chủ nhà tráng chén trà bằng nước của một chiếc ấm đun sôi sủi lăn tăn, như một biểu hiện nhiều may mắn. Chủ nhà lần lượt tráng ấm trà, đến chén tống, chén quân, sau đó cho trà xanh vào ấm, rót một lượt nước nóng lên trà với ý định rửa sạch bụi bặm rồi nhanh chóng đổ nước đầu đi. Việc đổ nước đầu phải căn đúng thời gian, nếu để lâu thì trà sẽ bị mất vị. Tùy vào mùa hái lá trà mà tính thời gian cho trà ngấm vào chén. Với là hái tháng sáu thì phải để lâu hơn lá hái tháng tư một chút.
Chủ nhà dổ nước vừa dộ nóng và ấm pha trà chờ ngá 20 giây đến hai ba phút, sau đó đổ vào chén tống cho nước trà đồng đều, rồi chắt vào chén quân để mời khách uống.
Quy tắc thưởng trà Hàn Quốc
Để thưởng thức một chén trà Hàn Quốc đúng cách bạn cần lưu ý những điểm sau:
– Khách phải chờ chủ nhà nâng chén trước rồi mới nâng chén của mình sau tượng trưng cho môt lời cảm tạ sự tiếp đón của chủ nhà.
– Khi dùng trà, cầm chén quay lòng bàn tay vào trong, dâng chén lên sát mũi để thưởng hương trà. Sau đó tay che miệng chậm rãi hớp một ngụm nhỏ, nuốt khẽ cho hương trà thoát ra đằng mũi, đồng thời đọng lại một phần trong cổ họng, nuốt nước bọt tiếp lần một, lần hai, lần ba để cảm nhận.
